Thi công công trình thủy lợi hồ Sông Lũy. Ảnh: N.Lân

Chia nhỏ số hộ dân

Nhận nhiệm vụ đền bù giải phóng mặt bằng hơn 80 ha kéo dài 13,31 km để  xây dựng đường trục ven biển ĐT.719B đoạn Phan Thiết - Kê Gà từ tháng 4/2021, thời điểm dịch Covid-19 lần thứ 4 bắt đầu bùng phát tại tỉnh, Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Hàm Thuận Nam có những lúng túng ban đầu. Nhưng để bàn giao mặt bằng bảo đảm tiến độ cho đơn vị thi công đúng kế hoạch đề ra mà không vi phạm công tác phòng chống dịch bệnh, trung tâm đã thực hiện theo cách mà xưa giờ chưa thực hiện. Đó là chia nhỏ số hộ dân nằm trong diện đền bù từ công trình để gặp mặt, thuyết phục, vận động theo giờ, theo ngày. Ví dụ, 8 giờ gặp 2 người đại diện cho 2 hộ dân, rồi 9 giờ gặp 2 người khác... Cứ thế, từng buổi gặp mặt chỉ dừng ở 5 người, trong đó có 2 người dân và 3 cán bộ của trung tâm cộng với chính quyền xã liên quan. Có lúc, trung tâm sắp xếp 4 cán bộ, trong đó có thêm cán bộ mặt trận xã chỉ để gặp 1 hộ dân, vì trường hợp này có nhiều vướng mắc. Với cách làm thích hợp với thời buổi kỵ đám đông này nên đến đầu tháng 11/2021, riêng khu vực mà đoạn đường đi qua địa bàn huyện, trung tâm đã giải phóng mặt bằng được 9,24/13,31km. Riêng về xét tính pháp lý của từng thửa đất để đền bù, công việc vốn cũng phải tập trung nhiều thành phần ban bệ, các xã có liên quan trên địa bàn huyện đã xét được 132/148 hồ sơ đạt 89%. Đây là kết quả quá trình vượt qua trở ngại của dịch bệnh, vì có những thời điểm phải dừng, do trên địa bàn các xã xuất hiện mấy ca F0.

Trong khi đó, cùng thời gian trên, khu vực mà tuyến đường 719B đi qua địa bàn TP.Phan Thiết chỉ mới giải phóng mặt bằng được 5,14/12,3 km. Nhưng với 5,14 km đất sạch có được ấy cũng là hành trình lắm trở ngại, khi lúc này, chỗ kia bị ảnh hưởng dịch bệnh. Ban đầu là phần lớn cán bộ công nhân viên của xã Tiến Thành phải đi cách ly, sau đó thì nhiều lý do khác liên quan đến dịch bệnh, liên quan đến các thành viên đi thực hiện đền bù lẫn những hộ dân nằm trong diện đền bù, nhất là những ngày qua TP. Phan Thiết là vùng đỏ.

Theo lãnh đạo Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Hàm Thuận Nam, việc chia nhỏ các hộ dân trong diện đền bù để gặp vận động, thuyết phục, dù nhọc công, vì hầu như phải bố trí gặp các hộ dân liên tục theo giờ, theo ngày, kể cả ngày nghỉ, mất nhiều thời gian nhưng kết quả mang về nhanh hơn mong đợi. Đền bù giải tỏa, vốn dĩ phức tạp, thường mang tâm lý lôi kéo đám đông khi gặp chung vài ba chục người dân hay thấy như lâu nay thì việc gặp riêng với số ít hộ như thế, điều đó không xảy ra.

 Nỗi lo lẫn cơ hội

Những nỗ lực sáng tạo trên mang lại kết quả tốt tùy thuộc nhiều vào sự đồng thuận của các hộ dân, nơi có công trình đi qua. Có trường hợp dân không chấp thuận mức giá đền bù mà theo quy trình đã triển khai các bước đến giai đoạn cưỡng chế thì việc đền bù trong thời điểm dịch bệnh này có thêm nỗi lo khác và cũng là nỗi trở ngại lớn phải ngăn chặn của địa phương, ngành chức năng. Đó là đám đông tập trung. Với 1 vụ việc xô xát bình thường cũng khiến đám đông hình thành. Với cưỡng chế hộ dân không chấp hành pháp luật do chính quyền, ngành chức năng triển khai theo đúng quy định thì còn thu hút sự hiếu kỳ của đám đông nhiều hơn thế. Trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp này, việc cưỡng chế có thể diễn ra như kế hoạch đã định nhưng đồng thời cũng có thể phát sinh các ca F0. Vì vậy, ngay lực lượng đi cưỡng chế gồm ban thực hiện cưỡng chế cùng các tổ giúp việc như tổ pháp lý, tổ tuyên truyền, vận động; tổ thực hiện cưỡng chế, tổ an ninh trật tự, tổ y tế và tổ hậu cần với số lượng lên đến 50 người thì cũng phải tuân thủ tiêm vắc xin và cả test nhanh bảo đảm còn hiệu lực trong ngày, giờ cưỡng chế.

Thi công nâng cấp, mở rộng đường ĐT 719. Ảnh: N.Lân

Do đó, việc ngăn cản đám đông hiếu kỳ đến chỗ cưỡng chế, nhất là trong bối cảnh việc tiêm vắc xin chưa phủ toàn dân và cả nguy cơ đã tiêm vắc xin vẫn dương tính bỗng trở nên khó khăn gấp bội lần bình thường. Tuy nhiên, nỗi lo ấy cũng là cơ hội cho tổ tuyên truyền vận động nhấn mạnh trong quá trình thuyết phục các hộ dân chịu nhận tiền thay vì bị cưỡng chế. Vì trong cưỡng chế, nguy cơ bị lây F0 rất cao. Với người có kỹ năng thuyết phục sẽ khiến các hộ dân này có thể mường tượng sự đánh đổi không đáng có khi vừa không được nhận tiền đền bù lại vừa lây bệnh Covid-19 nên mấy tháng qua, có nhiều trường hợp phải cưỡng chế ở các huyện, thị, thành phố chịu nhận tiền ở phút 89.

Ví dụ, như ở Bắc Bình, 1 hộ dân ở trong diện phải cưỡng chế, chính quyền đã ban hành tất cả các quyết định thành lập Ban cưỡng chế, phương án cưỡng chế, lực lượng đã chích vắc xin, test nhanh và chờ. Ngày cuối cùng trước khi tiến hành cưỡng chế, 2 cán bộ gồm lãnh đạo huyện, cán bộ trung tâm phát triển quỹ đất vẫn kiên trì vận động, thuyết phục hộ dân ấy từ sáng đến chiều rồi đến khuya. Đúng 12 giờ đêm, hộ dân này chịu nhận tiền và mọi thủ tục hoàn tất đúng 1 giờ sáng. Tất bật dừng các quyết định, hủy các kế hoạch liên quan trong niềm vui kép vì trời sáng sẽ không phải lo có đám đông nào tụ tập. Hay tại Hàm Tân vào giữa tháng 11 này, 2 hộ dân tại xã Tân Phúc có đất nằm trong diện giải tỏa để thi công tuyến cao tốc Bắc – Nam đã đi tới giai đoạn phải cưỡng chế. UBND huyện Hàm Tân đã ra quyết định thành lập các ban cưỡng chế, tổ giúp việc cùng phương án, kế hoạch sẵn sàng thì trước ngày cưỡng chế 1 - 2 hôm, 2 hộ dân trên đã đồng ý nhận tiền.

Chưa có năm nào như năm nay, khi thực hiện mục tiêu kép vừa phòng chống dịch bệnh vừa phát triển kinh tế mà tình hình căng kéo khi xác định đầu tư công là vốn nhử để dẫn dắt đầu tư tư và kích thích các hoạt động liên quan trỗi dậy. Vì thế, hàng loạt công trình quy mô lớn, vừa vẫn triển khai xuyên qua dịch với thời điểm hoàn thành được xác định trước, do đó các địa phương hối hả đền bù giải tỏa để kịp tiến độ một cách sáng tạo, kiên trì. Và thực tế cho thấy bên cạnh khó khăn bao giờ cũng có cơ hội.

Bích Nghị

Nguồn: BT